Antalya Kent Konseyinin çalıştayları devam ediyor

Antalya Kent Konseyi’nin 200’ün üzerinde paydaşın işbirliği ile hazırladığı 21. Yüzyılda
Antalya Çalıştayının Tarih ve Kültürün Korunması başlıklı oturumu 30 Nisan 2025
tarihinde Koç Üniversitesi Suna & İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Merkezi
(AKMED) salonunda yapıldı.
Çalıştayın açılışında konuşan Antalya Kent Konseyi Başkanı Semanur Kurt, “Antalya tarihi
ve kültürel mirası korumak ve bu mirasın geleceğe taşınmasını sağlamak sorumluluğunu hep
birlikte taşıyoruz. Tarihi yapılar, sanat eserleri ve arşivler, sadece birer fiziksel varlık değil
aynı zamanda bir toplumun hafızasıdır. Bu yüzden, bu değerlerin korunması, sadece bir
gereklilik değil, aynı zamanda gelecek nesillerin kimliklerini ve köklerini anlaması için
elzemdir.” dedi.
Antalya Bilim Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Kent Konseyi Kültürel Miras Çalışma Grubu
Başkanı Doc. Dr. A. Esin Kuleli’nin koordinasyonunda hazırlanan oturumda konusunda
uzman isimler sunumlarını yaptılar.
1. Oturumda; Kültürel Miras Belgeleme ve Araştırma Çalışmaları (Oturum Başkanı:
Dr. Öğr. Üyesi Esin BÖLÜKBAŞ DAYI)
 Doç. Dr. A. Esin KULELİ (Kültürel Miras niteliği taşıyan tarihi yapıların ve
alanların belgeleme çalışmaları neden gerekli ve nasıl yapılmalı?)
Ülkemiz, farklı medeniyetlere ait çok katmanlı yerleşimlerin oluşturduğu zengin bir kültürel
dokuya sahiptir. Korumanın ilk aşaması envanter ve belgeleme çalışmaları olarak ifade
edilebilir. Korunması gerekli kültür varlığı niteliği taşıyan yapı ya da arkeolojik, kentsel sit
alanlarının doğru yöntemlerle belgelenmesi korumanın başarısı açısından çok önemlidir. Bu
bağlamda sunumda günümüzde belgelemede kullanılmakta olan *Geleneksel Belgeleme
Teknikleri ve *Çağdaş Belgeleme Teknikleri anlatılarak, somut çalışma örnekleri ile
ayrıntılandırılmıştır. Koruma alanında geçmişte geleneksel yöntemlerle gerçekleştirilen tarihi
yapıları belgeleme çalışmalarının, teknolojinin gelişmesi ile yerini ileri belgeleme
sistemlerine bıraktığı, yapı ve alanların 3 boyutlu (3B) taranarak, sayısal belgelenmesinin
önemi vurgulanmıştır.
 Dr. Remziye BOYRAZ SEYHAN (Antalya Kültür Envanteri kültürel miras
değerlerimizi yansıtıyor mu?)
Bu sunumda, kültür envanterinin kısa bir tanımı yapılarak dijital kültür envanterlerinin
gerekliliğine işaret edilmiş; Türkiye’de kültür envanterlerine dair bir bakış sunulmuştur.
Sayılarla kültürel varlıklarımız değerlendirilmiş ve Antalya’da halihazırdaki mevcut kültür
envanterleri değerlendirilmiştir. Kültür envanteri hazırlanırken uluslararası standartların
gözetilmesinin ve kurumlar arası işbirliğinin önemine değinilmiştir.
 Dr. Evren DAYAR (Kültürel mirasa yönelik araştırmalar ve veri tabanı yeterli mi;
bu araştırma ve verilere ne kadar ulaşılabilir?)

Sunum sırasında, kentteki tarihsel hafızanın sadece fiziksel yapılar üzerinden değil; anlam,
anlatı ve toplumsal bağlam üzerinden de okunması gerektiği savunulmuştur. Ayrıca, sadece
veri toplamanın yeterli olmadığı, bu verilerin tarihsel ve toplumsal bağlamının da korunması
gerektiğinin önemi vurgulanmıştır.
2. Oturum; Kültürel Mirasla İlgili Koruma Planlaması ve Restorasyon Uygulamaları
(Oturum Başkanı: Mimar Özlem DURMAZ KAYA)
 Doç. Dr. A. Esin KULELİ (Antalya’nın somut kültürel mirasına ilişkin Vizyon,
Hedefler, GZFT Analizleri)
Kültürel Miras Grubu olarak Antalya’nın kültürel mirasının korunması bağlamında, vizyon,
hedefler, SWOT/ GZFT analizi üzerinde tartışılıp, amaç ve hedeflerden yola çıkılarak,
çalıştay programında yer alacak oturum başlıkları ve sonrasında oturumlarda yer alacak olan
konu başlıkları ve konuşmacı isimleri belirlenmiştir. Kısa bir süreçte, odak grup toplantıları,
arama toplantısı gibi çalışmalar yapılmadan sadece üyelerin katılımıyla geliştirilen ve taslak
nitelik taşıyan, vizyon, hedefler, SWOT/ GZFT analizi üzerinde tekrar çalışılmış ve çalıştay
sırasında dinleyicilerle paylaşılmıştır. Tartışmalar sırasında, Antalya tarihi kent merkezinde
yer alan, başta Kaleiçi olmak üzere, Haşimişcan ve Balbey için Alan Yönetim Planlarının
hazırlanmasının önemi vurgulanmıştır.
 Yüksek Mimar Şeyda GÜVENÇ DURAN (Koruma uygulamalarının genel
değerlendirmesi)
Konuşmacı rahatsızlandığı için çalıştaya katılamamakla birlikte, diğer sunumlar ve tartışmalar
sırasında koruma uygulamalarındaki sorunlara değinilmiştir.
 Prof. Dr. Gül IŞIN (Arkeolojik mirasın korunması: Kaçakçılık, vandalizm, kentsel
büyüme, kazılar ve ören yerleri)
Bu çalışmada Antalya’nın zengin tarihi mirası ve arkeolojik kültür varlıklarının korunmasında
karşılaşılan tehditlere dikkat çekilmiştir. Antalya'nın tarihi mirası, eğitim ve koruma bilinci
eksiklikleri, yönetim sorunları ve kentsel gelişim nedeniyle tehdit altındadır. Arkeolojik
alanlar bakımsız kalmakta, hatalı turizm kararları kültürel dokuyu zedelemektedir. Definecilik
ve vandalizm gibi sorunlar da koruma tedbirlerini zorlaştırmakta, bütçe kullanımı
sorgulanmaktadır. Etkili koruma stratejilerinin uygulanmasına ihtiyaç vardır.
 Süleyman Atalay (Arkeolojk alanlarda devam eden kazılar)
Antalya’da devam etmekte olan kazılarla ilgili bilgi verilmesinin yanısıra, dinleyicilerden
arkeolojik alanlarda yapılan kazılara ilişkin gelen sorulara da cevap verilmiştir.
3. Oturum; Kültürel Mirasın Korunmasında Risk Yönetimi (Oturum Başkanı: Prof.
Dr. Kemal Reha KAVAS)
 Bülent BAYKAL (Koruma politikaları, koruma planlaması korumada ne derece
etkili ve yeterli?)
Ülkemizde kültür varlıklarını koruma mevzuatı, Osmanlı'dan, Cumhuriyet'e ve sonrasında
günümüze uzanan süreçte gelişim göstermiştir. Sunum sırasında, 1869da Asar-ı Atîka
Nizamnâmesi ile başlayan koruma çalışmalarının, 1951de Gayrimenkul Eski Eserler ve
Anıtlar Yüksek Kurulu’nun kurulması ile hız kazandığı belirtilerek, 1983de yürürlüğe giren
2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ayrıntılı şekilde anlatılmıştır. Yerel
yönetimlerin koruma çalışmalarına katılımında Tarihi Kentler Birliğinin kurulmasının rolü
vurgulanmıştır. Konuşmada ayrıca, ülkemizin kabul ettiği uluslararası anlaşmaların önemi,

tespit tescil çalışmaları süreçleri, korumada ilgili disiplinlerin katılımı ile başarıya
ulaşılabileceği, tarihi alanların korunmasında alan yönetim planlarının önemi gibi konulara
yer verilmiştir.
 Y. Mimar Rest. Uzm. Burcu YAZAR (Kentte tarihi alanlarda hissedilen yoğun
turizm baskısı ve öneriler)
Bu çalışmada, Türkiye'nin turizm başkenti olarak bilinen Antalya'da yoğun turizm baskısının
kent merkezindeki tarihi çevre ve civarına olan etkileri incelenmiştir. Antalya'nın turizm
tarihine ilişkin veriler ile birlikte, kültürel miras etki alanındaki bölgelerde geçmişten
günümüze uygulanmış dönüşüm ve restorasyon projeleri çerçevesinde, turizmin sosyal,
ekonomik ve fiziksel açılardan korumaya olan olumlu ve olumsuz sonuçları
değerlendirilmiştir. Benzer potansiyele sahip ve dünyadaki başarılı örnekler üzerinden yapılan
analizlerle, Antalya'daki tarihi kültürel mirasın kamu, özel sektör ve sivil toplumun da dahil
olduğu bütüncül bir koruma yaklaşımı ile çok boyutlu turizm planlaması çerçevesinde tek bir
elden yönetimin gerektiği vurgulanmıştır. Ayrıca, alan yönetim planıyla bu konunun yeniden
ele alınmasının önemi üzerinde durulmuştur.
 Dr. Öğr. Üyesi Esin BÖLÜKBAŞ DAYI- Öğr. Gör. Dr. Selin AKDEĞİRMEN
ERCAN (Kültürel mirasın korunması bağlamında farkındalık yaratılmasına
yönelik eğitim ve önemi)
"Kültürel Mirasın Korunması Bağlamında Farkındalık Yaratılmasına Yönelik Eğitim ve
Önemi" başlıklı sunumda kültürel mirasın korunmasında toplumun farkındalığını artırmak
için her yaş grubuna yönelik eğitim programlarının önemi vurgulanmıştır. Ulusal ve
uluslararası belgeler ışığında, katılımcı ve deneyim temelli eğitimlerin koruma bilincini kalıcı
hâle getirdiği aktarılmıştır. Antalya Bilim Üniversitesi Mimarlık Bölümü tarafından yürütülen
saha çalışmaları ve etkinliklerle, kültürel mirasla bağ kurma süreçleri somut örneklerle
anlatılmıştır.
 Prof. Dr. Elif ÇELEBİ KARAKÖK (Kültürel Mirasın Korunması için Afet Risk
Yönetimi)
Bu çalışmanın amacı kültürel mirasın karşı karşıya olduğu afetleri tanımlamak, kültürel
mirasın korunması için afet risk yönetimi planlamalarının nasıl yapılması gerektiğini
uluslararası sözleşmeler ve rehberler üzerinden anlatmak ve son olarak çalıştayın ana teması
olan 21. Yüzyıl Antalya’sının kültürel mirasının afetlere karşı korunabilmesi için yapılan risk
yönetimi planlarının ve hazırlıklarının yeterlilik durumlarına dikkat çekmektir. Bu nedenle
kültürel mirasın korunması konusunda etkin olan Uluslararası kuruluşların rehberlikleri
ışığında Antalya’da kültürel mirasının risk yönetimi için yapılan hazırlıkların yeterliliği
üzerinden genel bir değerlendirme yapılmıştır.