İlhan Koman’ın Efsanevi “Akdeniz Heykeli” Antalya’ya Kucak Açtı

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Eğitim Araştırma ve Kültür Vakfı Başkanı ve ATSO Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Hacısüleyman’ın ev sahipliğinde, modern heykel sanatının öncülerinden İlhan Koman’ın 50 eserinden oluşan retrospektif “Akdeniz’e Doğru” sergisinin açılışı Antalya Kültür Sanat’ta gerçekleşti. İlhan Koman Vakfı iş birliğiyle düzenlenen ve küratörlüğünü Ömer Faruk Şerifoğlu’nun üstlendiği sergi, heykel sanatının dev isimlerinden Koman’ın hayatını ve eserlerini kapsamlı bir retrospektifle sunuyor.

“Antalya’mıza çok yakışacak”

Açılışta konuşan Başkan Hacısüleyman, İlhan Koman’ın en tanınan eserlerinden olan “Akdeniz Heykeli”ni Antalya’ya kazandırmak istediklerini belirterek, “İlhan Koman’ın vasiyeti niteliğindeki bu esere çok iyi ev sahipliği yapacağımıza inanıyorum. Antalya’mıza da çok yakışacağını düşünüyorum” dedi.

Sanat ve iş dünyası açılışta buluştu

Sergi açılışına İlhan Koman Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Koman, ATSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hakan Pakalın, Sayman Üye Murat Totoş, ATSO Meclis Üyesi ve Vakıf Başkan Yardımcısı Ömer Gilan, Vakıf Yönetim Kurulu Üyesi ve TÜRSAB Antalya Muratpaşa BTK Başkanı Onur Özer, ATSO Meclis Üyesi ve ATAV Başkanı Emir Gündal, BAKSİFED Başkanı Mustafa Cengiz ve çok sayıda sanatsever katıldı.

Koman’ın Akdeniz’le özdeşleşen heykeli Antalya’da

Serginin merkezinde yer alan “Akdeniz Heykeli”, yalnızca biçimiyle değil, taşıdığı anlamla da izleyicileri derinden etkiliyor. Koman’ın, “Sevgiyi ve kucaklaşmayı anlatırken bir kadının bütünlüğünden yararlanmak istedim” sözleriyle tanımladığı bu eser, bir zamanlar İstanbul’da bir bina önüne yerleştirilmiş, ancak sanatçı bu yerleştirmeden memnun kalmamıştı. Yakın dostu Güneş Karabuda’nın aktardığına göre Koman, “Güneyde bir Akdeniz kentinin liman girişine konsa, gemiler ona düdük çalsa...” sözleriyle ifade etmişti. 

Küratörden anlamlı sözler

Sergi Küratörü Ömer Faruk Şerifoğlu, İlhan Koman’ın heykellerinde hareketin merkezde olduğunu belirterek, “Akdeniz Heykeli’nin yarısı metalden, diğer yarısı boşluktan yapılmıştır. Bu yüzden içinde bulunduğu mekâna hayat verir. Dalgalanan, titreşen, deniz kokulu bir ilahedir adeta” ifadelerini kullandı. Sanatçının ölümünün 40. yılında düzenlenen bu özel sergi, 10 Ağustos 2025 tarihine kadar Antalya Kültür Sanat’ta sanatseverlerin ziyaretine açık olacak.

İLHAN KOMAN (1921-1986)

1940’de İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nin (İDGSA) resim bölümüne girdikten bir yıl sonra heykel bölümüne geçerek Prof. Rudolph Belling’in öğrencisi oldu. Mezun olduktan sonra 1947’de devlet bursuyla gittiği Paris’te çalışmalarını l’Académie Julian ve l’École du Louvre’de (1947-1951) sürdürdü, ilk kişisel sergisini yine burada açtı. İlk demir heykellerini 1951-1958 arasında İDGSA’da asistanlık yaptığı yıllarda üretti. Aynı yıllarda Şadi Çalık, Sadi Öziş ve Mazhar Süleymangil ile birlikte ‘Kare Metal’i kurdu. 1955 yılında André Bloc’un ‘Groupe Espace 1951’ manifestosuna katılarak Hadi Bara ve Tarık Carım ile birlikte Türk ‘Grup Espace’ını kurdu. 1957’de EXPO Fuarı’ndaki Türkiye Pavyonunda heykel yapmak üzere aldığı çağrı üzerine Brüksel’e gitti. 1958’de İsveç’e yerleşti. İsveç Uygulamalı Güzel Sanatlar Akademisi Konstfackskolan’da öğretim üyeliği görevini 1986 yılına dek sürdürdü. 1965’de iki direkli bir Baltık ticaret ve kargo gemisi olan M/S Hulda’yı alarak 1905 yapımı bu yelkenli gemiyi evi ve atölyesi olarak restore etti, 1986 yılında ölümüne dek Drottningholm’da bu gemide yaşadı ve üretti. Son döneme ait çalışmalarının çoğunluğu, anıtsal ölçekte gerçekleştirilmek üzere hazırladığı projelerinden oluşmaktadır; bu çalışmalardan bir bölümü İsveç Patent Bürosu tarafından tescil edilmiştir. 

Hem Türkiye’de hem de uluslararası alanda birçok sergi ve ödülle tanınan İlhan Koman’ın Stockholm’deki açık hava heykelleri, Anıtkabir rölyefleri (Ankara) ve Akdeniz Heykeli (İstanbul) gibi anıtsal eserleri dışında Moderna Museet (Stockholm), Musée d'Art Moderne de la Ville de Paris (Paris), Museo J. Battle (Montevideo), Museum of Modern Art/MoMA (New York), Devlet Resim ve Heykel Müzesi (İstanbul), Palais des beaux-arts de Bruxelles, Seattle Art Museum (Seattle), TC Cumhurbaşkanlığı Huber Köşkü (İstanbul), santralistanbul (İstanbul), Boğaziçi Üniversitesi Kuzey Kampüsü (İstanbul) gibi önemli müze ve kurumların koleksiyonlarında önemli çalışmaları bulunmaktadır.