9477,49%0,77
39,90% 0,00
46,80% -0,19
4221,74% 0,51
6740,52% 0,00
Kur’an-ı Kerim’in indirilmeye başlandığı Kadir Gecesi İslam aleminde manevi huzur ve heyecanla bekleniyor. Allah’ın rahmetinin yeryüzünü kuşattığı Kadir Gecesi manevi duyguların bolca yaşandığı gece olacak. Diyanet bilgilerine göre Kadir Gecesi terkibi ise dinî literatürde “Ramazan ayında Kur’an-ı Kerim’in indirilmeye başlandığı gece” manasında kullanılmaktadır. Kadir Gecesi’nin ramazan ayı içerisinde bir gece olduğu kesindir (Bakara, 2/185.), ancak tam olarak ramazanın hangi gecesine rastladığı Kur’an’da bildirilmemektedir.
Kadir Gecesi; rahmet, mağfiret ve günahlardan arınma mevsimi olan on bir ayın sultanı ramazan ayının kalbi mesabesindedir. Yüce Allah (c.c.), Kadir Gecesi’nde Kur’an’ı Hz. Peygamber’e indirerek, melekleri yeryüzüne göndererek ve o geceyi, içinde Kadir Gecesi bulunmayan bin aydan hayırlı kılarak ona müstesna bir değer vermiştir.
Kadir kelimesi sözlükte, “güç, şeref, hüküm, kıymet” anlamlarına gelmektedir. Kadir Gecesi terkibi ise dinî literatürde “Ramazan ayında Kur’an-ı Kerim’in indirilmeye başlandığı gece” manasında kullanılmaktadır.
Zaman ve mekânlar, kendilerinde vuku bulan önemli hadiselerle değer kazanırlar. Kadir Gecesi’nin kıymeti ise Kur’an’dan gelmektedir. Çünkü Yüce Allah’ın insanlara son hitabı ve evrensel mesajı olan Kur’an bu gecede indirilmeye başlanmıştır. Bu gece; kız çocuklarının diri diri toprağa gömüldüğü, taştan, tahtadan ve helvadan yapılmış putların ilah kabul edildiği, zulümatın kol gezdiği ve cahiliye karanlığının çöktüğü diyarların İslam nuruyla tanışmaya, Kur’an’la aydınlanmaya ve Hz. Muhammed’in (s.a.s.) risaletiyle şereflenmeye başladığı gecedir.
İnsan için yenilenme ve diriliş vesilesi olan ramazan ayında saklı bulunan Kadir Gecesi, insanlığın sonsuz saadetine vesile olacak fırsatlarla gelmektedir. Yüce Allah, Kur’an’da Kadir Gecesi’nin bin aydan hayırlı olduğunu bildirmektedir. (Kadr, 97/3.) Peygamber Efendimiz de, “…Bu ayda öyle bir gece vardır ki bin aydan daha hayırlıdır. Bu gecenin hayrından mahrum kalan, bin ayın hayrından mahrum kalmış gibidir.” (Nesâî, Sıyâm, 5.) buyurarak Kadir Gecesi’nin önemine vurgu yapmaktadır.
Bin ay yaklaşık seksen yıl, seksen yıl ise bir ömürdür. Bunun için Kadir Gecesi’nde yapılan ibadet ve taatler seksen yıllık bir ömür boyunca yapılanlara bedeldir. Her ne kadar bazı âlimlere göre bu ifadeler kesretten kinaye olsa da, bir yönüyle Allah’ın rahmetinin ve lütfunun da bir tecellisi, müminler için geri çevrilmeyecek bir kapı niteliğindedir. Bir hadis-i şerifte geçmiş ümmetlerin uzun ömürlü olmaları sebebiyle fazla sevap kazanmalarına karşılık Müslümanlara da Kadir Gecesi’nin verildiği belirtilmiştir. (Malik, İ’tikaf, 6. Ayrıca geniş bilgi için bkz. Mustafa Uzun, “Kadir Gecesi”, DİA, XXIV, 124-125.) Bu hususiyet başka hiçbir geceye verilmemiştir. Öte yandan Kur’an’da dile getirilen ilahi müjdeler, başta Hz. Cebrail olmak üzere meleklerin fecre kadar yeryüzünde dualara, zikirlere ve tilavetlere ortak olmalarıyla taçlandırılmaktadır.
Kadir gecesi, gecelerin en feyizlisi ve bereketlisidir. Çünkü bu gecede yapılan ibadet, kadir gecesi bulunmayan bin ayda yapılan ibadetten daha hayırlıdır. Nitekim bu konuda, aynı adı taşıyan sûrede şöyle buyurulur:
"Doğrusu biz Kur’an’ı Kadir gecesinde indirmişizdir. Kadir gecesinin ııe olduğunu sen bilir misin? Kadir gecesi bin aydan hayırlıdır. Melekler ve Cebrail (a.s.) o gecede Rablerinin izniyle her türlü iş için inerler. Gece tan yerinin ağarmasına kadar bir esenliktir."
Kadir Gecesi’nin ramazan ayı içerisinde bir gece olduğu kesindir (Bakara, 2/185.), ancak tam olarak ramazanın hangi gecesine rastladığı Kur’an’da bildirilmemektedir. Bununla birlikte çeşitli hadis-i şeriflerde ramazanın son on gecesinde, (Buhârî, Leyletü’l-kadr, 5.) son on gününün tekli gecelerinde, (Müslim, Sıyam, 207.) son yedi gecesinde, (Müslim, Sıyam, 205-206.) 21 (Buhârî, Leyletü’l-kadr, 1.) veya 27. gecelerinde (Müslim, Salatü’l-Müsafirin, 179-180.) aranması gerektiği ifade edilmiştir.
Ramazan’ın 27. gecesinin Kadir Gecesi olduğu yönünde sahabenin ifadeleri kaynaklarımızda mevcuttur. Bu bağlamda Tabiinden Zirr b. Hubeyş şöyle demektedir: “Ubey b. Ka’b’a (r.a.); İbn Mes’ud’un (r.a.), ‘Senenin bütün gecelerini ihya eden kimse Kadir Gecesi’ne tesadüf edebilir.’ sözünü hatırlattığımda, bana şu cevabı verdi: Kendisinden başka ilah olmayan Yüce Allah’a yemin olsun ki, Kadir Gecesi ramazan ayındadır. Kadir Gecesi; Rasulüllah’ın (s.a.s.) bize namaz kılmamızı emir buyurduğu gecedir. O da ramazanın 27. gününün gecesidir. O gecenin alameti, o gecenin sabahında güneşin beyaz ve ışınları gözü almayacak şekilde doğmasıdır.” (Müslim, Salatü’l-Müsafirin, 179.) Abdullah b. Ömer’den gelen bir rivayette de Hz. Peygamber (s.a.s.), “Kadir Gecesi’ni aramak isteyen 27. gecede arasın.” (Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, VIII, 426.) buyurmuş, böylece 27. geceyi ibadet ve zikirle uyanık olarak geçirmemizi tavsiye etmiştir. Tarih boyunca da İslam toplumlarında ramazan ayının 27. gecesi Kadir Gecesi olarak rağbet görmüş ve çeşitli programlarla ihya edilmiştir.
Kadir Gecesi’nin, ramazan ayının hangi günü olduğuna dair kesin bir bilgi bulunmamasının hikmetleri üzerinde duran âlimler, bu konuda farklı görüşler serdetmişlerdir. Bunlardan birine göre Kadir Gecesi’nin bildirilmesi hâlinde Müslümanların sadece o geceyi ihya etmekle yetinme hatasına düşebilecekleri ifade edilmiştir. Hâlbuki kısmî belirsizlik sayesinde müminlerin Kadir Gecesi ümidiyle bütün ramazan gecelerini ibadet şuuru içerisinde geçirmeleri istenmiştir. Ayrıca bu sayede, o geceyi tazimde aşırıya kaçılmasının da önüne geçildiği belirtilmiştir. (Zemahşerî, IV, 780; Fahreddin er-Râzî, XXXII, 229-230.)Kaynaklarımızda, Kadir Gecesi’ne dair bazı alametler zikredilmiştir. Bu bağlamdaki rivayetlerin birinde, “Kadir Gecesi açık ve net bir gecedir.
Sanki bu gecenin içinde ışıldayan bir ay vardır. Bu gece sakin, yağmursuz bir gecedir. Ne sıcaktır, ne de soğuk. Yıldızsızdır. O gecenin sabahında güneş ışınsız (ışınları gözü almayacak şekilde) doğar.” (Ahmed b. Hanbel, Müsned, XXXVII, 425.) buyurulmuştur. Bununla birlikte tabiatta, Kadir Gecesi’nin hangi gece olduğunu ispat eden kesin ve somut bir işaretten bahsetmek mümkün değildir. Çünkü tabiat olaylarının bölgelere göre değişiklik arz edeceği malumdur.
