10366,20%-0,04
40,40% 0,04
46,97% -0,06
4357,84% 0,18
6950,62% 0,00
100 yıl önce Enver Paşa komutasında düzenlenen Sarıkamış Harekatı 60 bin Mehmetçik donarak can verdi. Sarıkamı şehitlerini anmak için 7′den 70′e her yaştan binlerce kişi anma törenlerine katıldı. Hava sıcaklığının sıfırın altında 10 derece olmasına karşın yürüyüşe TBMM Başkanı Cemil Çiçek, Gençlik ve Spor Bakanı Akif Çağatay Kılıç ile birlikte Türkiye’nin dört tarafından Sarıkamış’a akın eden yaklaşık 30 bin kişi katıldı. Peki tarihimizdeki en büyük trajedilerden biri olan Sarıkamış Hareketi nedir?
Osmanlı İmparatorluğu 93 Harbi’nde yeninlenince Batum, savaş tazminatı olarak Rusya’ya verilmişti. Sarıkamış, Kars, Ardahan ve Artvin de Berlin Antlaşması ile Rusya’ya bırakılmıştı. 1914 yılında dönemin Başkomutan Vekili olan Enver Paşa, bu toprakları geri almak amacıyla 19 Aralık tarihinde “Sarıkamış Harekatı” planlarını kurmaylarına sundu.
6 Aralık’ta Enver Paşa ve Otto von Feldmann Yavuz Zırhlısına binerek Trabzon üzerinden Erzurum’a yola çıktı. 13 Aralık’ta Köprüköy’e ulaşılmıştı. Burada 3. Ordu Komutanı Hasan İzzet Paşa ile görüşmüştür. Enver Paşa ve Gnkur. II. nci Bşk. Albay Hafız Hakkı Bey planı geliştirmişlerdir. Planın amacı Ruslara süratle bir darbe indirerek bir Tanenberg yaratmaktır.
Enver Paşa, Rus Kafkas ordusunun zayıf ve özellikle çevirme manevralarına karşı çok hassas olduğunu düşünmektedir. Osmanlı birliklerinin bu zayıflığı kullanmasını amaçlamaktaydı. Tamamen karlarla kaplı, çok yüksek dağlık ve yolsuz bir arazide o günün koşulları altında kış donatımından yoksun yaya ve atlı birliklerle yapılan Sarıkamış harekâtı çok riskli idi ama Enver Paşa, başarıldığında Rusların bu cephede varlıklarının yok olmasının bu riske değeceğini hesaplamıştı. Enver Paşa büyük başarı için büyük risk almaya karar verdi.
Kağıt üzerindeki plana nazaran cephede malzeme ve iaşe çok noksandı. Bir iddiaya göre de erzağın az olması ve salgın hastalık olması Enver Paşa’nın hemen bir harekâta girişmesine sebep olmuştur.
Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığına göre Sarıkamış’ta Osmanlı zayiatları 60.000 ve Rus zayiatları 30.000′dir. Savaşın en hazin kısmı ise Osmanlı kayıplarının bir çoğunun Ruslar ile yapılan çarpışmalarda değil de ağır soğuk hava koşulları yüzünden ölmesidir. Ruslar; Türklerden 200 subay, 7000 eri esir, 20 makineli tüfekle 30 topu ganimet olarak almışlardır. 5000 kişi civarında esir alınmıştır. Bunlar tahmine göre Kırımda domuz çifliğinde çalıştırılarak ve aç bırakılarak ölmüşlerdir. Tarihçi-yazar Mehmet Niyazi Sarıkamış harekatındaki şehit sayısının tüm belgelerde toplamda 23.000 olduğunu, 90.000 rakamının 60.000 kayıp veren Rusların yalanı olduğunu kaydeder.