Türkiye’yi yasa boğan depremin üzerinden bir yıl geçti

Takvimler 6 şubat 2023 Pazartesi gününü gösterdiğinde Maraş’ın Pazarcık ilçesinde saat 04.17’de 7.7 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Yaklaşık 9 saat sonra saat 13.24’ü gösterdiğinde ise elbistan merkezli 7.6 büyüklüğünde bir deprem daha yaşandı. Deprem, Maraş, Antep, Hatay, Osmaniye, Adıyaman, Urfa, Adana ve Diyarbakır başta olmak üzere çevre illerde hissedildi.

Peş peşe yaşanan depremden 13 milyon kişi doğrudan etkilenirken 11 ilde resmi rakamlara göre en az 53 bin 537 kişi hayatını kaybetti. Deprem, Suriye’de de büyük bir yıkıma sebebiyet verdi, bölgede en az 5 bin 800 kişi yaşamını yitirdi.

SORUNLAR AYNI

Ciddi kayıpların ve yıkımların yaşandığı illerde aylarca soğuk hava koşullarında kurtarma çalışmaları yapıldı. Bölgeye geç giden ve teknik ekipman eksikliğiyle arama çalışmaları başlatan AFAD sınıfta kaldı. Enkaz altında kalan binlerce insan koordinasyonsuzluk ve plansızlık sebebiyle hayatlarını kaybetti. Depremin ardından binlerce yurttaş ise kayboldu. Bugün itibarıyla depremin ardından bulunamayan kayıplar ‘ölü’ kabul edilecek.

Depremden sağ kurtulan yüz binlerce insan ise evsiz kaldı. Bölgeye geç ulaştırılan çadırlarda kalmaya başlayan yurttaşlar yaşam mücadelesi vermeye başlasa da bölgedeki elektrik ve su kesintileri ile soğuk hava şartları hayatı çok zorlaştırdı. Depremin üzerinden bir yıl geçmesine karşın hâlâ barınma, ısınma problemleri sürüyor. Konteynerde kalanlar hem içme suyuna hem de şebeke suyuna yeterli miktarda ulaşamıyor.

45 ÜLKEDEN DESTEK GELDİ

Depremin ardından Türkiye’nin uluslararası yardım talebinde bulunmasıyla NATO ve AB’nin yanı sıra 45 ülke “yardıma hazır” olduklarını açıkladı. Bunların arasında Azerbaycan, ABD, Çin, İran, Mısır, Rusya, Japonya, Polonya, Belçika, İtalya, İsveç, Romanya, Hollanda, Fransa ve İngiltere yer aldı.

YARDIM ALARMI

Dönemin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, depremin olduğu gün dördüncü
seviye uluslararası yardım çağrısında bulundu. Dönemin Gençlik ve Spor
Bakanı Mehmet Kasapoğlu, yapılacak tüm ulusal spor organizasyonlarının ikinci bir açıklamaya kadar durdurulduğu açıkladı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ise depremden etkilenen kentlerdeki hastanelerde ciddi hasar olduğunu kaydetti.

4. SEVİYE NEDİR?

Dördüncü seviye alarm durumu, acil durumlar ve büyük tehlikelere karşı kullanılan en yüksek alarm seviyesi. Bu seviye, komşu ülkelerden gelecek her türlü ilk yardımın kabulü anlamına geliyor.

YEDİ GÜN MİLLİ YAS

AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, depremin olduğu gün yedi gün millî yas ilan etti. Erdoğan, “Depremler sebebiyle yedi gün süreyle millî yas ilan edilmiştir. Bütün yurtta ve dış temsilciliklerimizde 12 Şubat 2023 Pazar günü güneşin batışına kadar bayrağımız yarıya çekilecektir” dedi.

Erdoğan 7 Şubat Salı günü ise OHAL ilan ederek 10 ilin “afet bölgesi” olarak ilan edildiğini açıkladı.

İLETİŞİM AKSAKLIĞI

Depremin ardından bölgede yaşanan iletişim ‘aksaklığı’ yaşandı. GSM şirketleri Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone’a soruşturma açıldı. Öte yandan yaşanan depremlerden sonra Twitter ve bazı sosyal medya
sitelerine erişim sınırlandırıldı. Yurttaşlardan gelen tepkiler üzerine 9,5 saat sonra bant daraltma uygulamasına son verildi.

YARDIMLAR AKP ARACINDA

Yapılan yardımlar da yurttaşlara yeterli miktarda dağıtılmadı. Gönüllülerden toplanan yardımlar, caddelerin üzerine bırakıldı. AKP bu süreçte yardım kolilerini himayesine alarak propaganda aracı olarak kullandı. AKP’nin

Osmaniye’den milletvekili adayı gösterdiği Bakan Derya Yanık’ın aracında AFAD yardım kolileri görüntülendi. Yanık, AFAD’ın kolilerini seçim malzemesi
yaptı. Depremin vurduğu illerde yurttaşlar günlerdir çadır beklerken Kızılay’ın, AHBAP ve TEB’e çadır sattığı da ortaya çıktı. Kızılay Başkanı Kerem Kınık durumun "ahlaki olduğunu" ileri sürdü.

YANIT BEKLEYEN SORULAR

Depremin ardından birçok soru yanıtsız bırakıldı.

Aylardır cevap aranan bazı sorular şunlar:

• Kayıp çocuklar nerede?

• Türkiye Tek Yürek Kampanyası’nda vaadedilen 115 Milyar TL nerede?

• Vaadedilen konutların tamamı ne zaman teslim edilecek?

DERS ÇIKARIN

Afetin ardından birçok deprem bilimci açıklamalarda bulunarak depremden ders çıkarılması yönünde uyarılarda bulundu. Uzmanlar, AKP iktidarının kamu yararı gözetmediğine dikkat çekerek "Projeler yetersiz" dedi. 

UYARILARI DUYAN OLMADI

Depremin ardından Hatay Havalimanı pistinde derin çatlaklar oluştu. Pistteki yarılmalar nedeniyle havalimanı kullanılma kapatıldı.

1 YILDA YAKLAŞIK 57 BİN KEZ SALLANDI

6 Şubat 2023’te 04.17’de Pazarcık-Maraş ve 13.27’de Elbistan-Maraş’ta meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerden etkilenen 11 ilde bir yıl içerisindi çok sayıda deprem hareketliliği meydana geldi.

• Depremden etkilenen il sayısı: 11

• Hayatını kaybeden kişi sayısı: 53.537

• Yaralanan kişi sayısı: 107.213

• Göç eden kişi sayısı: 3 milyon

• Yıkılmış/yıkılacak bina sayısı: 674.416

• Deprem sonrası ihale yapılan konut sayısı:  108.936

• Tamamlanma oranı %70 üstü olan konut sayısı: 25.119

• 11 kentte 1 yılda meydana gelen deprem sayısı: 57.015

• Bölgede kurulan çadır sayısı: 645 bin

• Bölgede kurulan konteyner sayısı: 215.224

∗∗∗

HATAY’DA EĞİTİME 1 GÜNLÜK ARA VERİLDİ

Hatay Valiliği, 6 Şubat’ta meydana gelen depremlerin birinci yıl dönümü nedeniyle eğitim ve öğretime 1 günlük ara verildiğini duyurdu. Valilik, Maraş merkezli 6 Şubat 2023’te meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki iki büyük depremin birinci yıl dönümü nedeniyle açıklama yaptı. Açıklamada, büyük yıkımın yaşandığı kentlerden biri olan Hatay’da, depremin birinci yıl dönümünde eğitim ve öğretime 1 gün ara verildiği bilgisine yer verildi. Açıklamada "6 Şubat 2023 tarihinde Ülkemizde yaşanan ve 11 ilimizi etkileyen asırların felaketinin yıl dönümü nedeniyle ilimiz genelinde 6 Şubat 2024 Salı günü eğitim-öğretime 1 gün süreyle ara verilmiştir." denildi.